Od kilku lat zawsze jak słucham piosenki Sandu Ciorby "Mo, țigane, mo" (https://youtu.be/XfbnyzTT5EQ), to wsłuchuję się w jej tekst. Intrygował mnie teledysk, więc przetłumaczyłem sobie tekst ejajem, bo rumuński znam na tyle, że tak normalnie to nie rozumiem nic, ale jak już ktoś mi powie, co coś znaczy, to potem już jak słyszę drugi raz, to sporo rozumiem, bo przecież to język romański z wpływami słowiańskimi. No i w końcu pomyślałem, że trzeba by ten tekst przetłumaczyć.
Oto oryginalny tekst tej piosenki:
Vor țiganii să mă bată, mo, țigane, mo! Pentru o țigancă din șatră, mo, țigane, mo! Ce mi-a furat inima Și ei nu vor să mi-o dea. (refren x 2) Hai, șukară-i romanca, șukară-i țiganca, Hai, nu mă las de ea, să ia foc și șatra. Nu am săbii nici pistoale, Dar bag țigănia-n jale, Iau țiganca lor frumoasă De la mama ei de-acasă. (refren x 2) Să-mi iau țiganca din șatră, mo romale, mo! Desculță și dezbrăcată, mo, romale, mo! Doar c-o rochiță subțire, S-o duc acasă la mine. (refren x 2)
Dosłowne tłumaczenie (zrobione przez chata GPT) brzmi tak:
| Oryginał | Tłumaczenie |
|---|---|
| zwrotka 1: | |
| Vor țiganii să mă bată (mo, țigane, mo!) | Chcą mnie pobić Cyganie (hej, Cyganie, hej!) |
| Pentru o țigancă din șatră (mo, țigane, mo!) | Z powodu Cyganki z taboru (hej, Cyganie, hej!) |
| Ce mi-a furat inima | Która mi skradła serce |
| Și ei nu vor să mi-o dea. | A oni nie chcą mi go oddać. |
| Refren: | |
| Hai, șukară-i romanca, șukară-i țiganca, | Hej, piękna jest Rumunka, piękna jest Cyganka, |
| Hai, nu mă las de ea, să ia foc și șatra. | Hej, nie porzucę jej, choćby się spalił cały tabor. |
| zwrotka 2: | |
| Nu am săbii nici pistoale, | Nie mam szabel ani pistoletów, |
| Dar bag țigănia-n jale, | Ale wpędzę Cyganerię w żałobę, |
| Iau țiganca lor frumoasă | Wezmę ich piękną Cygankę |
| De la mama ei de-acasă. | Prosto z domu jej matki. |
| Refren... | |
| zwrotka 3: | |
| Să-mi iau țiganca din șatră (mo romale, mo!) | Żebym zabrał sobie Cygankę z taboru (hej, Romowie, hej!) |
| Desculță și dezbrăcată (mo, romale, mo!) | Bosą i rozebraną (hej, Romowie, hej!) |
| Doar c-o rochiță subțire, | Tylko w cienkiej sukieneczce, |
| S-o duc acasă la mine. | By zabrać ją do mojego domu. |
| Refren... | |
Objaśnienia językowe (to nadal chat GPT):
W końcu pewnego sierpniowego dnia postanowiłem, że spróbuję przetłumaczyć. Na początku próbowałem podejść do dwu pierwszych wersów, tych:
Vor țiganii să mă bată,
Pentru o țigancă din șatră
czyli (przypominam): "Cyganie chcą mnie pobić za Cygankę z ich obozu". Jak to przetłumaczyć? Próbowałem:
Mówi Cygan, że mnie stuknie
Za Cygankę w czarnej sukni
Grozi Cygan, że mnie zbije
Że podrywam mu dziewczynę
Znów mi Cygan nożem groził
Za dziewczynę z ich obozu
Nie, to wszystko nie to... W oryginale te dwie linijki są fajne, zwięzłe, w kilku słowach od razu mówią, o czym będzie cała piosenka, a do tego fajnie się rymują, a te moje próby były wysilone, na pewno nie wpadały w ucho... Wtedy przypomniałem sobie piosenkę "American Boy" rosyjskiego zespołu "Комбинация" (https://youtu.be/W7hAo28NCXc) i jak przetłumaczył ją polski zespół Skaner (https://youtu.be/FGayq3syyco). Jest to (w oryginale) piosenka z bardzo zręcznym tekstem, bardzo trudnym do dobrego przetłumaczenia - a Skaner i tak ją przetłumaczył. Ich tłumaczenie zgubiło wszystko, co w oryginalnym tekście było fajne, no i co z tego? Tłumacz przetłumaczył, co mu się udało, dodał trochę od siebie i hita zrobił - pamiętam, jak to leciało co niedziela w Disco Relaksie. I postanowiłem, że zrobię tak samo - nie daruję, a jakoś przetłumaczę. Przecież piosenka o chłopaku, Cygance i jej rodzinie musi się dać zrobić!
Spróbowałem początek ugryźć tak:
Dobrze radził mi kolega
Z Cyganami żartów nie ma
Hm, jest nieźle - sens jakoś tam trochę oddaje, brzmi naturalnie, daje się zapamiętać. Do tego zauważyłem, że w oryginale kiedy Sandu śpiewa tę przewijającą się cały czas wstawkę "mo, țigane, mo", to śpiewa ją innym głosem. No to wymyśliłem, że u mnie ta wstawka byłaby tą właśnie radą udzielaną chłopakowi przez kolegę: "nie chodź, Piotrek, tam!" - przez co powstanie taki efekt, że oto chłopak się uparł, koledzy mu dobrze radzą, a on cały czas swoje.
No i dalej już poszło. Po kilku godzinach leżenia na hamaku i drapania się po głowie miałem tłumaczenie - piosenkę o chłopaku, którego pobili Cyganie, bo podrywał ich dziewczynę, teraz on cierpi i fizycznie, i duchowo, boli go i ciało, i serce, i ambicja, ale się nie poddaje i snuje plany, że jeszcze hoho! że da radę, że wykradnie Cygankę z obozu. Proszę, oto ta piosenka (zachęcam, żebyś czytając ją puścił w tle z jutjuba oryginał, włącznie z teledyskiem, żeby wczuć się w nastrój):
Dobrze radził mi kolega
- Nie chodź Piotrek tam!
Z Cyganami żartów nie ma
- Nie chodź Piotrek tam!Tam jej ojciec i trzej bracia
- Nie chodź Piotrek tam!
Ci nie znają się na żartach
- Nie chodź Piotrek tam!refren:
Ach, jak boli ząb wybity, jak krwawi serce zranione!
Ach, jak cierpi dusza ma, piąta godzina na SOR-ze!Ordynator każe leżeć
- Nie chodź Piotrek tam!
Czy on wie, jak krwawi serce
- Nie chodź Piotrek tam!Psom kiełbasę, braciom wódkę
- Nie chodź Piotrek tam!
Matko, dziś pożegnasz córkę
- Nie chodź Piotrek tam!refren:
Ach, jak boli ząb wybity, jak krwawi serce zranione!
Ach, jak cierpi dusza ma, piąta godzina na SOR-ze!
Ciekawe, jak by ta piosenka wyszła, gdyby zagrał i zaśpiewał ją ktoś taki, jak Sandu Ciorba i jego zespół.