2007.10.13 19:42
poczytaj mi *** - taczki
bhp
PODSTAWOWE WIADOMOSCI
ROBERT TRZECIECKI
TACZKI
WYDAWNICTWO ZWIAZKOWE CRZZ * WARSZAWA 1968
Opracowanie graficzne Jerzy Kępkiewicz
Redaktor Krystyna Cholewińska
Redaktor techniczny Janina Roszkowska
Korektor Zdzistaw Bocheński
Wydawnictwo Związkowe CRZZ Warszawa 1968
Nakład 5000 + 250 egz
Ark. wyd. 0,63; ark. druk. 0,66.
Papier offset. III kl. 90 g
Do składu oddano 5.VI.68
Do druku podpisano 12.VIII.68.
Druk zakończono w październiku 1968.
Nr prod 684/PL/67
Cena zł 5.-
Drukarnia Wyd. Zw. CRZZ.
Zam. 537. N-10.
(...)na placach budów, np. przy robotach ziemnych, betonowych, murowych. Używa się je do przewożenia drobnicy, materiałów sypkich, kawałkowych, ciał półpylistych, jak: piasku, ziemi, żwiru, zaprawy wapiennej lub cementowej itp. Taczki stanowią jeden z najmniej doskonałych rodzajów sprzętu transportowego. Wpływa na to znaczne obciążenie rąk człowieka pchającego taczkę oraz jej wywrotność wymagająca stałego i uciążliwego utrzymywania w równowadze taczki z ładunkiem. Z punktu widzenia ochrony pracy transport za pomocą taczek powinien być stosowany wyłącznie w przypadkach szczególnych, a więc:
1) przy małych odległościach (do 100 m) i przy niewielkich ilościach materiału, 2) przy ograniczonej przestrzeni, gdy inne sposoby transportu są niemożliwe.
(...)siły człowieka. Wszędzie, gdzie jest to możliwe, powinien być eliminowany i zastępowany innymi mniej męczącymi rodzajami transportu.
DOBÓR TACZEK
Zmniejszenie wysiłku fizycznego uzalażnione jest od doboru taczek. Konstrukcja ich powinna być dostosowana do właściwości fizycznych pracownika, jego wzrostu, rozstawu ramion, zdolności obejmowania dłońmi, uchwytów itp. Wymagania te spełniają znormalizowane, najbardziej rozpowszechnione taczki stalowe. Mają one długość ok. 1,4 m, szerokość ok. 75 cm, ciężar własny w granicach 30-55 kG. We właściwie zbudowanych taczkach co najmniej 3/4 ogólnego ciężaru ładunku powinno spoczywać na kole, reszta zaś (1/4) obciąża ręce robotnika. Dlatego skrzynia ładunkowa umocowana jest na podwoziu bardzo blisko koła lub nawet nad nim. W celu odciążenia rąk pracownika i zapewnienia stateczności ładunku środek ciężkości naładowanej taczki w czasie jej pchania (po uniesieniu rękojeści), powinien znajdować się możliwie blisko koła, tj. nie dalej niż w 1/5 odległości od osi koła do końca rękojeści. Zachowanie tych proporcji umożliwia przewożenie nawet znacznych ciężarów bez zbytniego obciążania rąk. Na przykład przy ciężarze taczek z ładunkiem wynoszącym do 150 kG na ręce robotnika będzie działała siła około 30 kG. Natomiast w taczkach źle skonstruowanych, których wiele jeszcze się spotyka, gdzie środek ciężkości przesunięty jest w kierunku rękojeści - obciążenie rąk bywa nawet dwukrotnie większe. Rozstawienie rękojeści taczek powinno być takie jak mniej więcej szerokość ramion przeciętnego mężczyzny (około 75 cm). Rękojeści muszą być zaopatrzone od strony zewnętrznej w metalowe osłony ochronne dłoni oraz uchwyty do podwieszania szelek. Szelki takie ogromnie ułatwiają pracę na pochyłościach i przy ciągłym używaniu taczek. Taczki powinny mieć koła duże, najlepiej o średnicy 40 cm, ogumione lub wykonane ze stalowego płaskownika o szerokości co najmniej 6 cm. Obecnie dość powszechnie osadza się koła taczek na łożyskach kulkowych, co ułatwia przewożenie ciężarów. Konstrukcja taczki musi być również dostosowana do rodzaju przewożonego ładunku. Ułatwia to znacznie załadunek i wyładunek materiału oraz jego przewożenie.
TOR DLA TACZEK
Duży wpływ na zmęczenie człowieka, a więc pośrednio na bezpieczeństwo pracy przy posługiwaniu się taczkami, ma nie tylko właściwa ich konstrukcja, lecz także nawierzchnia drogi przeznaczonej dla przejazdu taczek. Gdy droga jest nieodpowiednia, tzn. nierówna, wyboista, lub gdy nawierzchnia jest miękka, grząska, wówczas stosujemy taczki o dużej średnicy i szerokości koła lub toczymy je po torze. Transport za pomocą taczek wymaga bowiem odpowiednio twardej, równej i gładkiej nawierzchni. Drogi powinny być dostatecznie szerokie i tak zbudowane, aby nie ulegały zniszczeniu pod wpływem przewożonych ciężarów. Jeśli teren jest niedogodny do transportu, trzeba budować specjalne tory z desek lub pasów blachy. Pod tor wybiera się najkrótszą, możliwie prostą i równą drogę. Zwracać należy przy tym uwagę, aby spadek na dłuższych odcinkach toru był nie większy niż 2%. Na krótszych odcinkach, w trudnych warunkach terenowych, spadek może być większy, nie powinien jednak przekraczać 10%. Teren przeznaczony pod tor trzeba dokładnie wyrównać, następnie ułożyć na nim deski o grubości co najmniej 4 cm i szerokości 20-25 cm, okute na końcach płaskownikami. Deski muszą leżeć tak, aby przy stąpaniu po nich i jeździe taczkami nie pękały, nie chwiały się itp. W miejscach styku poszczególnych odcinków toru należy podłożyć zagłębione w ziemię, drewniane podkładki o długości 50 cm, do których przybija się deski gwoździami. Nie wolno nakładać jedną na drugą,lecz należy je stykać z sobą czołami. Poszczególne deski toru ulegają często odchyleniom od właściwego kierunku, wskutek czego następują utrudnienia w przejeździe na stykach, wymagające ciągłego poprawiania toru. Deski dość szybko zużywają się i gniją. Z tych powodów zaleca się stosować tory inwentaryzowane. Jako przykład można podać tor z desek o przekroju 22x4 cm i długości 3 m. Deska ma jeden koniec obrobiony na wypukło, a drugi na wklęsło. Zabezpiecza to przed przesunięciem bocznym w miejscu styku desek. W podłużnym wyżłobieniu deski umieszczony jest na środku pas blachy o szerokości 70 mm i grubości 2-3 mm, przybity gwoździami. Może być zastosowany cieńszy pas blachy o przekroju 1 x 100 mm, przybity bezpośrednio do deski. Deski tego rodzaju pozwalają na zmianę kierunku torów pod kątem do 20°. Do zmiany kierunku pod większym kątem stosuje się kwadrat zbity z desek o grubości 4 cm z przybitym w środku krążkiem z desek obitych z góry blachą. Istnieją także i inne konstrukcje desek torowych, np. z okuciami i zamkami na stykach. Używane są również tory z pasów blaszanych o szerokości 20-25 cm i grubości 5-8 mm ze specja1nymi zamkami na stykach. Na zakrętach tory należy umacniać palikami wbijanymi po obu stronach w taki sposób, aby ich główki znajdowały się na jednym poziomie z umacnianym odcinkiem toru. Wskazane jest również stosowanie krawężnika z deski o grubości około 50 mm od strony zewnętrznej łuku mającego uniemożliwić spadanie koła z toru. Jeżeli tor dla taczek biegnie przez pochylnie, dobrze jest po obu jego stronach nabić poprzeczne listewki. Stanowić one będą pewne oparcie dla nóg pchającego taczkę. Jeżeli tor dla taczek układa się na kozłach lub pomostach, należy zaopatrzyć go w mocne krawężniki o wysokości 15 cm, bariery ochronne do wysokości 110 cm. Zapobiegnie to, przy dużej wywrotności przeciążonych taczek, upadkom z wysokości zarówno taczek, jak i ludzi. Szerokość toru nie może być mniejsza niż 1 m. Przy dużym nasileniu transportu przewidzieć należy oddzielną drogę powrotną dla taczek pustych. Na drogach nie mogą znajdować się żadne przedmioty utrudniające bezpieczny transport. Należy również oczyszczać drogi z błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń.
ŁADOWANIE TACZEK
Taczki do ładowania należy postawić blisko miejsca ładowania, kołem na torze, a stojakiem obok toru. Powinno się je ładować tak, aby można było swobodnie utrzymać równowagę przy pchaniu, obciążając w miarę możności koło taczki. Nie wolno przy tym załadowywać taczek ponad normy przewidziane dla poszczególnych kategorii pracowników. Ładunek na taczkach powinien być tak rozłożony, aby siła oddziałująca na ręce pracownika (dorosłego mężczyzny) nie była wieksza niż 40 kG. Dlatego nośność taczek nie powinna przewyższać 100 kG. Zgodnie z przepisami dorośli mężczyźni mogą przewozić na taczkach po twardej nawierzchni ładunek do 100 kG, nie liczac ciężaru taczek, po miękkiej zaś - 75 kG. Kobiety w dobrych warunkach terenowych mogą przewozić na taczkach po twardej nawierzchni ładunek do 50 kG, zaś w okresie do 6 miesiąca ciąży tylko - 25 kG. W późniejszym okresie ciąży wszelkie prace transportowe są wzbronione. Młodocianym nie wolno jest przewozić ciężarów taczkami. Jedynie chłopcy powyżej lat 16 mogą przewozić ładunki, których ciężar wraz z taczkami nie przekracza 5O kG. Zarówno kobiety, jak i młodociani nie mogą (...) przepuklinę, a nawet uszkodzenie kręgosłupa. Dlatego nie wolno podnosić taczek przez nachylanie się i prostowanie tułowia przy nie zgiętych nogach. (...) Pchanie taczek Taczki należy pchać, idąc normalnym krokiem, pochylajaąc się lekko do przodu. Ręce, nogi i cały tułów przy tym sprężynują, amortyzując wstrząsy spowodowane nierównością toru. Taczki powinno się pchać ruchem ciągłym, bez przyspieszania, zwalniania i szarpania. Szybkość przewozu po torze poziomym wynosi 50-75 m/min tj. około 4 km/godz. Przy torze ze spadkiem w dół tułów trzeba przechylić lekko do tyłu aby hamować bieg taczek. Taczki są sprzętem bezhamulcowym. Przy zjezdzaniu po drodze pochyłej należy użyć dodatkowego wysiłku do powstrzymywania staczających się coraz szybciej taczek. Wysiłek ten jest tym większy, im większy jest kąt pochyłości oraz ciężar wiezionego ładunku i im lepsze jest ułożyskowanie koła taczki. Łatwo więc w takich okolicznościach doprowadzić do niebezpiecznego przeciążenia robotnika ładunkiem dopuszczalnym w normalnych warunkach pracy. Również pokonywanie wzniesień wymaga zwiększenia wysiłku. Dlatego przy torach wzniesionych ponad 4%, aby nie dopuścić do przeciążenia pracownika na tym odcinku drogi, ustawia się specjalnego pomocnika, który za pomocą linki zaczepionej z przodu taczki pomaga wciągnąć ją na wzniesienie. W niektórych przypadkach stosuje się nawet dwóch robotników podciągających taczkę. Przy użyciu szelek, które przenoszą ciężar z rąk na ramiona i krzyż, ręce służą tylko do kierowania i utrzymania równowagi, a więc znacznie mniej się męczą. Niechęć niektórych robotników do używania szelek przy pracy taczkami jest nieuzasadniona. Szelki są wielką pomocą w pracy i dlatego należy je stosować szczególnie przy większych odległościach i znaczniejszym ciężarze.
OPRÓŻNIANIE TACZEK
W celu opróżnienia taczek ustawia się je kołem na brzegu toru po stronie przeciwnej miejsca wyładunku. Ustawienie takie daje gwarancję, że przy wywracaniu taczek koło pozostanie na torze. Taczki wywraca się bokiem podnosząc ku górze rękojeść znajdującą się po przeciwnej stronie miejsca wyładunku. Taczki przechyla się tak długo, aż koło i boczna część skrzyni położą się na torze. Następnie dłoń zgiętej ręki odwraca się na rękojeści (z chwytu od dołu na uchwyt z góry) i w dalszym ciągu przechyla taczki aż do całkowitego opróżnienia skrzyni. W razie potrzeby przechylone taczki należy pociągnąć do siebie, co ułatwia całkowite opróżnienie skrzyni. Wyładowanie taczek powinno być wykonane jednym ciągłym ruchem. Taczek nie wolno opróżniaĆ wywracając je do przodu przez koło lub przez rzucanie. Po opróżnieniu należy w sposób odwrotny do opisanego doprowadzić taczki do pozycji normalnej. Następnie wchodzi się tyłem między rękojeści, podnosi się taczki i ciągnie. Puste taczki należy zawsze ciągnąć. W celu uniknięcia nadmiernego zmęczenia i znużenia robotników jednostajną pracą należy wymieniać ich kilkakrotnie w ciągu dnia, tj. robotników od załadunku kierować do wożenia i odwrotnie. Bardzo ważną sprawą jest stosowanie przerw odpoczynkowych.
KONSERWACJA TACZEK
Taczki wymagają stałej konserwacji, tj. przede wszystkim dokładnego oczyszczenia po pracy z resztek przewożonego materiału, np. z zaprawy murarskiej, a także okresowego smarowania kół. W stanie uszkodzonym nie wolno ich używać do transportu, gdyż utrudniają pracę i mogą być przyczyną wypadku. W razie zauważenia jakichkolwiek uszkodzeń mogących wpłynąć na bezpieczeństwo pracy na1eży oddać je do naprawy. Szelki parciane należy starannie impregnować, a w przypadku zamoknięcia, suszyć w niewysokiej temperaturze dla zapobiegnięcia ich zbutwieniu.
komentarze:
powrot na strone glowna
RSS